دیپلماسی اقتصادی، به مثابه کنشی تعاملی، نقش اساسی در عرصه سیاست خارجی کشورها یافته که از مهم‌ترین آنها کمک به رشد اقتصادی و حل و فصل چالش‌ها در این حوزه است. حل چالشهای اقتصادی از جمله مهم‌ترین راهبردهای جمهوری اسلامی ایران است که به منظور بهبود روابط تجاری به‌ویژه با همسایگان را در کانون توجه خود قرار دادهاند. بر اساس این، گزارش حاضر با طرح این سوال که راهبرد دیپلماسی اقتصادی ایران میتواند مبتنی بر چه ابزارهایی باشد و دنبال کننده چه اهدافی است؟ ابعاد و اصول این مهم را بررسی میکند. فرض بر این است که در شرایط تحریمی، ایران به راحتی قادر به استفاده از ابزارهای دیپلماسی اقتصادی نبوده و به همین جهت باید با ایجاد نهادهایی تحریم‌گریز و اتخاذ راهبردهای جداگانه برای هر منطقه (کشورهای اوراسیا، حاشیه خلیج فارس و …) به کاربست دیپلماسی اقتصادی اهتمام ورزد.
یافته‌ها نشان داد که به کارگیری راهبرد جداگانه برای هر حوزه جغرافیایی و تکمیل زنجیره اقتصادی با کشورهای مورد نظر و شناسایی خدمات و نهادهای تحریم‌گریز از جمله مهم‌ترین مواردی است که با کمک دیپلماسی اقتصادی تسهیل‌گر خواهد بود. این مهم در آینده چه در شرایط تحریم و پساتحریم برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک فرصت حیاتی تلقی شده و روابط اقتصادی تهران با کشورهای همسایه را تحت تأثیر قرار می‌د‌‌هد.